Enginarın içerdiği en önemli etkin maddelerden biri cynarin’dir. Daha zengin olarak enginarın yapraklarında bulunan cynarin gerçek bir karaciğer dostudur. Aynı anda hem karaciğeri uyararak safra asidi salgılamasını, hem de safra kesesini uyararak safra asidinin bağırsağa dökülmesini sağlar. Bu sayede bağırsaklarda bulunan yağların daha hızlı geçişini ve parçalanmasını sağlayarak sindirimi kolaylaştırır ve hızlandırır.
Kolesterol ve damar sertliğine karşı
Bağırsaklardan geçişin hızlanması, kolesterol ve trigliseridin daha az absorbe edilmesi demektir. Cynarin, diüretik (idrar söktürücü), karaciğeri rejenere etme ve karaciğerin çalışmasını kolaylaştırıcı (hepatotonic) özelliği olan etkin bir maddedir. Karaciğerin safra asidi salgılamasında etkin rol oynayan diğer bir etkin madde de scolymoside’dir. Scolymoside, zaten choleretic özelliği ile (safra kesesini uyayarak safra asidinin bağırsağa dökülmesini hızlandıran) uzun zamandan beri bilinen bir maddedir.
Enginar, kolesterol ve trigliserit düşürücüdür. Bu konuda ağırlıklı etkin madde luteolin ve cynarin’dir. Luteolin, halk arasında kötü kolesterol olarak bilinen LDL’nin oksitlenmesine engel olur. Bu sayede damar sertliği olarak bilinen rahatsızlığa karşı da önleyici güç gösterir.
Yine enginarda bulunan, kolesterol ve trigliseridin düşürülmesinde yardımcı diğer etkin maddelerden bazıları ferulik asit, inulin ve beta-sitosterol’dür. Kolesterol, vücuttaki bütün hücreler tarafından üretilir. Ağırlıklı olarak üretildiği organımız karaciğerdir.
İnsan vücudu, ihtiyacı olan kolesterolün yaklaşık yüzde 70- 80’ini kendi karaciğerinde üretir. Sağlıklı bir yaşam için ihtiyacımız olan geri kalan yüzdeyi de besinler üzerinden alırız.
Kolesterol ve damar sertliğine karşı
Kolesterol dokumuzun temel yapı taşların-dan biridir. Bazı hormonların temel yapı taşını oluşturur, aynı zamanda safra asidinin üretilebilmesi için gerekli olan hammaddedir. Ancak, günümüzün insanı daha çok kolesterol bakımından zengin besinleri tercih ettiğinden, dışardan alması gereken kolesterolün çok fazlasını almaktadır.
Kolesterolünüz yüksekse enginar kürü uygulayarak düşürülmesine yardımcı olabilir-siniz. Haftada birkaç kez tüketeceğiniz az yağlı enginar kolesterol ve trigiliseridin düşürülme-sinde yardımcıdır. Şunu belirtmekte fayda görüyorum; enginar kolesterolün düşürülmesi için bir ilaç olarak düşünülmemelidir.
Rahim ağzı kanserine karşı koruyucu
Sebze olarak tükettiğimiz enginarın içerdiği bir grup etkin madde ona çok önemli bir önleyici özellik kazandırır. Enginarın, başka hiçbir sebzede bulunmayan ve spesifik (özel) olarak rahim ağzı kanserini (cervix cancer) önleyici özelliğinin olabileceğini gördüğümde çok şaşırdım.
Rahim ağzı kanseri kısa zamanda ortaya çıkan bir kanser türü değildir. Ortalama 8- 10 yıl veya daha uzun zaman içinde gelişerek kansere dönüşür. Bu nedenle, rahim ağzı kanserine yakalanmak, ihmal ve tedbirsizlik sonucudur. Bu nedenle kadınların altı ayda bir mutlaka jinekolog kontrolünden geçmeleri, onlar için hayati önem taşır. Ne acıdır ki, ülkemizde kadınlarımızın çoğu bu tür rutin kontrolleri yaptırmaz ya da yaptıramaz. Az gelişmiş ülkelerde meme kanserinden sonra ikinci sırayı alan rahim ağzı kanserinin görülme sıklığı ABD’de en son sıradadır. Bunun nedeni ABD’de smear tarama testinin zorunlu olmasıdır.
Laboratuvar inceleme sonuçlarına göre rahim ağzı kanseri risk grubunda olanlara, mükemmel bir takviye ve önleyici olarak haftada 2-3 defa öğünlerinde çok az suda haşlanmış enginar tüketmelerini özellikle tavsiye ederim. Haşladıkları suyu da dökmeyip içme-lerinde büyük faydalar var.
Kan şekerini düşürür
Enginar kan şekerini düşürücü başka etkin maddeye de sahiptir. Bunlardan en önemlisi inulin’dir. Enginarın pişirilmesi esnasında içerdiği inulin maddesi, fruktoz’a (meyve şekeri) dönüşür. Bu dönüşüm şeker hastaları için bir avantaj. Çünkü, fruktoz için insulin hormonunun salgılanmasına gerek kalmaz.
Enginar, hazmı kolaylaştırıcı özelliğinin yanında, karaciğerde safra asidinin salgılanmasını artırdığı için vücuda alınan yağın daha kolay parçalanmasını sağlar.
Safra kesesini cynarin dışında uyaran etkili maddeler arasında 1,3 dicaffeoylquinic acid, 3-caffeoylquinic acid ve scolymoside bulunur. Doğrudan etkili olan bu maddeler, enginarın yapraklarında daha çok bulunur.
Bu etkin maddelerin diğer bir özelliği de kabızlığı önlemeleridir. Sindirim ve safra kesesi şikâyetlerine karşı enginar yapraklarından yapacağınız kürün etkilerini gözleyebilirsiniz.
Safra kesesi ve sindirim şikâyetlerine karşı
Enginarın en dış yapraklarını bu amaçla kullanmayınız. En dış yapraklarının altında kalan tüm yaprakları bu amaçla kullanabilirsiniz. Bir adet enginarın içerdiği yapraklar bir defalık kullanım için yeterlidir ve bunu yapacağınız kürün bir günlük kullanımı için ölçü olarak alabilirsiniz. Bu konuda sayısal bir değer vermek gerekirse, kür için bir kerelik hazırlanan yaprakların toplam ağırlığı 10 gramı geçmemelidir. Ortalama olarak olarak 6- 7 gramı bir defalık tüketim için normal ölçüdür.
Bir adet orta boy enginarın tüm alt yaprakları kaynamakta olan iki su bardağı dolusu suyun içine atılır ve hafif ateşte beş dakika ağzı kapalı kaynatılır. Soğuduktan sonra süzülüp suyu içilir. Aç veya tok olarak içilebilir. Bu kür bir ay müddetle haftada iki veya üç gün uygulanır. Daha sonra duruma göre zaman zaman haftada bir defa tekrar edilir.